Benzen; plastik, deterjan, pestisit ve diğer kimyasalların üretiminde kullanılır ve karsinojendir. Kısa süreli yüksek düzeyde benzen maruziyeti santral sinir sistemi semptomlarına neden olur. Uzun süreli maruziyeti kemik iliği ve kan üretimini olumsuz etkileyebilir.
Benzen, kimya endüstrisi başta olmak üzere birçok sektörde yaygın olarak kullanılan bir kimyasaldır ve iş sağlığı ve güvenliği açısından ciddi riskler barındırır. Benzenin maruziyeti, özellikle uzun vadede çalışanların sağlığını tehdit edebilir. Bu nedenle benzen ile çalışan iş yerlerinde alınması gereken güvenlik önlemleri ve maruziyet sınırlarına dikkat edilmelidir. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında benzen ile ilgili aşağıdaki önlemler ve riskler göz önünde bulundurulmalıdır:
Benzen Maruziyetinin Sağlık Riskleri
- Kanserojen Etki: Benzen, uzun süreli maruziyette lösemi gibi kan kanserlerine yol açabilir.
- Solunum Sistemi Üzerinde Etkileri: Yüksek miktarda benzen buharına maruz kalmak solunum sistemi üzerinde ciddi rahatsızlıklara neden olabilir.
- Merkezi Sinir Sistemi Üzerinde Etkiler: Benzen maruziyeti, baş dönmesi, baş ağrısı, uyuklama ve bilinç kaybına kadar varan etkiler gösterebilir.
- Cilt ve Göz Tahrişi: Benzenle direkt temas cilt ve gözlerde ciddi tahrişe yol açabilir.
Benzen İçin Alınması Gereken İş Güvenliği Önlemleri
- Havalandırma Sistemleri:
- Benzen buharlarının yoğun olduğu alanlarda uygun havalandırma sistemlerinin kurulması gerekir. İş yerindeki benzen konsantrasyonları düşük seviyede tutulmalıdır.
- Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD):
- Solunum maskeleri, eldivenler, göz koruyucular gibi kişisel koruyucu donanımlar sağlanmalıdır.
- Bu donanımların periyodik olarak kontrol edilmesi ve çalışanların doğru kullanımı konusunda eğitim almaları sağlanmalıdır.
- Maruziyet Süresinin Kısaltılması:
- Çalışanların benzenle doğrudan temasta bulunduğu süreler minimize edilmeli, dinlenme araları düzenli hale getirilmelidir.
- Maruziyetin izlenmesi için iş yeri ortam ölçümleri düzenli olarak yapılmalı, limitlerin aşılmadığından emin olunmalıdır.
- Tehlike İletişimi ve Eğitim:
- Çalışanlar, benzenin potansiyel sağlık riskleri konusunda bilgilendirilmeli ve gerekli güvenlik prosedürlerini öğrenmelidir.
- Kimyasal madde yönetimi hakkında düzenli eğitimler verilmeli ve kimyasalların güvenli kullanımı teşvik edilmelidir.
- Acil Durum Planlaması:
- Benzen dökülmesi veya sızıntısı gibi acil durumlarda uygulanacak bir acil müdahale planı oluşturulmalı ve çalışanlar bu plan hakkında bilgilendirilmelidir.
- İyi bir acil kaçış ve tahliye düzeni sağlanmalıdır.
- Tıbbi Gözetim:
- Benzen maruziyeti olan çalışanlar düzenli sağlık kontrollerinden geçirilmeli, kan ve solunum fonksiyonları yakından izlenmelidir.
Yasal Düzenlemeler
- Türkiye’deki ilgili yönetmeliklere göre benzenin maruziyet sınırları belirlenmiştir. Çalışma ortamlarında benzen seviyelerinin bu sınırlar dahilinde kalması zorunludur.
- İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yönetmeliği kapsamında iş yerinde benzen ölçümleri düzenli olarak yapılmalıdır.
Benzen ile çalışan sektörlerde etkili bir iş sağlığı ve güvenliği yönetimi, çalışanların maruziyetini minimize etmek ve olası sağlık sorunlarını önlemek açısından kritik öneme sahiptir.
Ilgaz OSGB, benzen kullanılan işletmelere iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri sunarak, bu tehlikeli kimyasalın yönetimi konusunda uzmanlaşmıştır. Ilgaz OSGB, Kastamonu, Karabük, Sinop ve Çankırı illerindeki işletmelere sunduğu iş sağlığı ve güvenliği hizmetleriyle, benzen kullanılan iş yerlerinde çalışanların güvenliğini ve sağlığını koruma altına alır. Özellikle kimyasal maddelerin yönetiminde uzmanlaşmış olan Ilgaz OSGB, benzen gibi riskli maddelerin doğru yönetimi ve tehlikelerin minimize edilmesi konusunda işletmelere rehberlik eder.